Η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα, είναι φλεγμονώδεις παθήσεις του γαστρεντερικού σωλήνα, αναγνωρίζονται και διαγιγνώσκονται από την εμφάνιση ενός πλαισίου κλινικών, ενδοσκοπικών και ιστολογικών χαρακτηριστικών. Η φλεγμονώδης αντίδραση στην ελκώδη κολίτιδα περιορίζεται σε μεγάλο ποσοστό στο βλεννογόνο και υποβλενογόνο, αλλά στη νόσο Crohn η φλεγμονή εκτείνεται διαμέσου του εντερικού τοιχώματος από το βλεννογόνο στον ορογόνο χιτώνα. Η ελκώδης κολίτιδα περιορίζεται στο κόλον, και η ολική κολεκτομή αποτελεί θεραπευτική διαδικασία. Αντίθετα, η νόσος Crohn έχει τη δυνητική να εμπλέκει ολόκληρο το γαστρεντερικό σωλήνα, παρά το γεγονός ότι ένα μικρό τμήμα αυτού προσβάλλεται αρχικά. Εκτομή του φλεγμαίνοντος τμήματος δεν είναι θεραπευτική για τη νόσο του Crohn και η φλεγμονή είναι δυνατόν να υποτροπιάζει στο γαστρεντερικό σωλήνα εντός χρονικού διαστήματος μετά την εκτομή. Παρά τις διαφορές στην κατανομή, κανένα μοναδικό εύρημα δεν είναι απολύτως διαγνωστικό για τη μια ή την άλλη πάθηση. Επιπλέον, ένα σύνολο ασθενών, που ανέρχεται σε 5% με 15% εκείνων με φλεγμονώδες νόσημα του εντέρου έχει χαρακτηριστικά και των δυο παθήσεων και δεν μπορεί να καταταχθεί. Αυτοί οι ασθενείς θεωρείται ότι πάσχουν από ενδιάμεση κολίτιδα (Indeterminate colitis).
ΕΝΤΟΠΙΣΗ ΝΟΣΟΥ CROHN
Η νόσος Crohn είναι πιο πολύπλευρη κλινική οντότητα απο την ελκώδη κολίτιδα, μερικώς εξαιτίας της ποικιλομορφίας των ανατομικών θέσεων στις οποίες ανιχνεύεται, τις επιδράσεις αυτής, της ποικιλομορφίας στην εμφάνισή της, την κλινική πορεία και τις θεραπευτικές επιλογές. Υπάρχουν 3 κύρια πρότυπα της κατανομής της νόσου του Crohn:
α) Ν.Crohn παρούσα στον ειλεό και το τυφλό (το πρότυπο αυτό εμφανίζεται στο 40% των ασθενών).
β) Ν.Crohn που περιορίζεται στο λεπτό έντερο (το πρότυπο αυτό εμφανίζεται στο 30% των ασθενών).
γ) Ν.Crohn που περιορίζεται στο κόλον (το πρότυπο αυτό εμφανίζεται στο 25% των ασθενών).
Ανάμεσα σε αυτούς με πάθηση εντοπιζόμενη στο κόλον, πολλοί έχουν πανκολίτιδα, περίπου όμως το 1/3 των περιπτώσεων έχουν τμηματική νόσο του Crohn. Λιγότερο συχνά, η νόσος Crohn εμπλέκει εγγύτερα τμήματα του γαστρεντερικού σωλήνα, όπως, το στόμα τη γλώσσα, τον οισοφάγο, το στόμαχο και το δωδεκαδάκτυλο.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑΤΟΛΟΓΙΑ ΝΟΣΟΥ CROHN
Τα κύρια συμπτώματα στη νόσο του Crohn είναι η διάρροια, το άλγος υπογαστρίου, και η απώλεια βάρους. Οποιοδήποτε από τα τρία συμπτώματα μπορεί να κυριαρχεί, σε αντίθεση με την ελκώδη κολίτιδα, όπου η διάρροια είναι σχεδόν καθολική. Η αρχική εμφάνιση της νόσου Crohn μπορεί να μην είναι δραματική ενώ οι ασθενείς μπορεί να παραπονιούνται για μήνες ή και για χρόνια για ακαθόριστο άλγος υπογαστρίου και διαλείπουσα διάρροια, πριν η διάγνωση της νόσου Crohn θεωρηθεί πιθανή.
Διάρροια υπάρχει σε σχεδόν όλους τους ασθενείς με νόσο του Crohn, αλλά το πρότυπο ποικίλλει ανάλογα με την ανατομική θέση της πάθησης. Επί προσβολής του ορθού (rectal involvement), η διάρροια μπορεί να είναι μικρού όγκου και να συσχετίζεται με τεινεσμό. Σε νόσο Crohn εντοπιζόμενη στο λεπτό έντερο, τα κόπρανα μπορεί να είναι μικρότερου όγκου και να μη συσχετίζονται με τεινεσμό. Σε ασθενείς με σημαντική προσβολή του τελικού ειλεού ή σε εκείνους που έχουν υποστεί χειρουργικές εκτομές του τελικού ειλεού, μπορεί να υπάρχουν στοιχεία χολικών αλάτων ή στις πιο σοβαρές καταστάσεις αληθής στεατόρροια. Στενώσεις του λεπτού εντέρου μπορεί να οδηγήσουν σε σύνδρομο υπερανάπτυξης μικροβίων με δυσαπορρόφηση λίπους. Επίσης, εσωτερικά συρίγγια, εντεροεντερικά ή εντεροκολικά είναι συχνά στη νόσο Crohn και μπορεί να οδηγήσουν σε διάρροια.
Η εντόπιση και ο τύπος του πόνου στη νόσο Crohn συχνά συσχετίζονται με την εντόπιση της πάθησης. Ένα συχνό πρότυπο πόνου είναι οι κοιλιακές κράμπες στο κατώτερο δεξιό τεταρτημόριο με ασθενείς με ειλεοκολική εντόπιση της νόσου. Αυτό το πρότυπο συχνά εμφανίζεται μετά το φαγητό και πιθανόν να συσχετίζεται με μερική διαλείπουσα απόφραξη ενός στενωμένου εντερικού αυλού.
Απώλεια βάρους συμβαίνει στους περισσότερους ασθενείς με νόσο Crohn, ανεξάρτητα από την ανατομική της θέση. Απώλεια περισσότερο από 20% του σωματικού βάρους είναι λιγότερο συχνή και συμβαίνει στο 10% με 20% των περιπτώσεων.
Η εντόπιση της νόσου στο κόλον συσχετίζεται με αιμορραγία από το ορθό, περιπρωκτική εμπλοκή, αλλά χαμηλή συχνότητα εσωτερικών συριγγίων και απόφραξης. Αντίθετα, πάθηση εντοπιζόμενη στο λεπτό έντερο συσχετίζεται με χαμηλότερη συχνότητα αιμορραγίας και περιπρωκτικής εμπλοκής, αλλά από υψηλότερη συχνότητα εντερικής απόφραξης. Πυρετός και ρίγος συχνά συνοδεύουν την ενεργότητα της νόσου, ενώ χαμηλός πυρετός μπορεί να αποτελεί σημάδι έξαρσης της νόσου. Η αρχική μορφή της νόσου Crohn μπορεί να χαρακτηρίζεται ως αποφρακτική ή συριγγοποιός. Ο διαχωρισμός της αποφρακτικής από τη συριγγοποιό μορφή της νόσου είναι σημαντικός, επειδή η διάκριση αυτή επηρεάζει τη θεραπεία καθώς επίσης και την πρόγνωση της νόσου.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΥΜΑΤΑ ΝΟΣΟΥ CROHN
Τα εργαστηριακά ευρήματα στην νόσο του Crohn είναι σε μεγάλο βαθμό μη ειδικά. Η περιφερική εξέταση αίματος μπορεί να αναδείξει αναιμία, απώλεια αίματος, ανεπάρκεια σιδήρου, φυλλικού οξέος ή ανεπάρκεια βιταμίνης B12. Μέτρια λευκοκυττάρωση είναι ενδεικτική της νόσου Crohn, αλλά μια σημαντική αύξηση αυτής δηλώνει την παρουσία αποστήματος ή άλλης πυογόνου επιπλοκής. Θρομβοκυττάρωση συμβαίνει επί ενεργού νόσου, ενώ αιμορραγία ή θρομβωτικές επιπλοκές μπορούν να συμβούν δευτεροπαθώς απο τη θρομβοκυττάρωση. Η υποαλβουμιναιμία είναι ένδειξη της σοβαρότητας της νόσου και του υποσιτισμού.
Προσβολή του ειλεού ή εκτομή αυτού άνω των 100cm οδηγεί σε μειωμένη απορρόφηση της βιταμίνης Β12, εξαιτίας της δυσαπορρόφησης.
Η νόσος Crohn μπορεί, σπάνια να προσβάλλει το στόμαχο και το δωδεκαδάκτυλο. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η πιο απομακρυσμένη θεση εμπλοκής, ειδικά αυτή του ειλεού, είναι επίσης παρούσα. Η γαστροδωδεκαδακτυλική νόσος Crohn μπορεί να παρουσιάζεται με άλγος επιγαστρίου, όμοιο με εκείνο του δωδεκαδακτυλικού έλκους. Εξελκώσεις και στενώσεις του άντρου και του δωδεκαδακτύλου είναι συνήθως εμφανείς. Αφθώδη έλκη και γραμμικά έλκη στο άντρο του στομάχου μπορεί να διαφαίνονται κατά την ενδοσκόπηση.
ΕΞΩΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΝΟΣΟΥ CROHN
Παρά το γεγονός ότι η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος Crohn εμπλέκουν το έντερο, και οι δυο συσχετίζονται με εκδηλώσεις από άλλα συστήματα. Για κάποιους ασθενείς, ειδικά για εκείνους με σκληρυντική χολαγγεΐτιδα ή αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, οι εξωεντερικές εκδηλώσεις μπορεί να είναι πιο προβληματικές από τη νόσο του έντερου. Οι περισσότερες εξωεντερικές εκδηλώσεις συμβαίνουν πιο συχνά στην ελκώδη κολίτιδα ή στην Crohn κολίτιδα σε σχέση με τη νόσο Crohn που περιορίζεται στο λεπτό έντερο.
Στις εξωεντερικές εκδηλώσεις περιλαμβάνονται :
Περιφερική αρθρίτιδα, αξονική αρθρίτιδα, οστεοπόρωση, επιπλοκές από τους νεφρούς, δερματολογικές εκδηλώσεις, επιπλοκές από τους οφθαλμούς, θρομβοεμβολικές επιπλοκές καθώς επίσης και επιπλοκές από το σύστημα των χοληφόρων.
Τέλος, εξέταση εκλογής για τη διάγνωση της νόσου Crohn αποτελεί η ενδοσκόπηση, λόγω της ικανότητας της να επισκοπείται ο βλεννογόνος άμεσα και να λαμβάνονται βιοψίες, ενώ η θεραπεία της πάθησης γίνεται με τη χορήγηση των κατάλληλων φαρμάκων.
Για περισσότερες πληροφορίες απευθύνεστε στην ιατρό.